علت روغن ریزی گیربکس میتواند به عوامل مختلفی مانند خرابی واشرها، آسیب به درزگیرها، نقص در خود گیربکس یا حتی نشتی از اتصالات و پیچها برگردد. این مشکلات میتوانند تاثیر زیادی بر عملکرد و طول عمر سیستم انتقال قدرت خودرو داشته باشند.
در این مقاله، به بررسی دقیق این عوامل و راههای پیشگیری از روغن ریزی گیربکس خواهیم پرداخت تا از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری کرده و عمر مفید گیربکس خود را افزایش دهید.
مهمترین دلایل روغن ریزی گیربکس
روغن ریزی گیربکس میتواند به مشکلات جدی در عملکرد خودرو منجر شود و تعمیرات پرهزینهای را به دنبال داشته باشد. این مشکل معمولا به دلایل مختلفی ایجاد میشود که برخی از آنها به عوامل داخلی و برخی دیگر به شرایط بیرونی مربوط میشوند. با آگاهی از دلایل اصلی این مسئله، میتوان اقدامات لازم را برای پیشگیری از آن انجام داد. در ادامه، مهمترین دلایل روغنریزی گیربکس را بیان میکنیم:
1.افزایش دمای روغن
درون گیربکس خودروهای مختلف، یک سیستم پیچیده از چرخدندهها و قطعات ریز و درشت به هم متصل هستند که هر کدام وظیفه خاصی را در انتقال نیرو و عملکرد صحیح گیربکس بر عهده دارند. در صورتی که به علت رانندگی نادرست، فشار زیاد به خودرو وارد شود یا از آن بیش از حد استفاده گردد، این قطعات ممکن است دچار گرمای بیش از حد شوند.
در نتیجه، دمای روغن گیربکس به طور قابل توجهی بالا میرود که میتواند باعث کاهش کارایی سیستم شود. بالا رفتن دمای روغن، ضمن کاهش روانکاری مناسب قطعات، احتمال نشتی از بخشهای مختلف گیربکس را افزایش میدهد که خود میتواند مشکلات جدی برای عملکرد خودرو ایجاد کند.
بعلاوه، خرید لوازم یدکی نیسان با کیفیت و اصل تاثیر زیادی در عملکرد و طول عمر خودرو دارد. استفاده از قطعات تقلبی یا بی کیفیت میتواند باعث آسیب جدی به موتور، گیربکس و سایر بخشهای خودرو شود.
2.خرابی واشرها و درزگیرها
یکی دیگر از علل روغن ریزی گیربکس واشرها و درزگیرها هستند که نقش مهمی در جلوگیری از نشت مایعات از گیربکس ایفا میکنند. این قطعات با ایجاد یک مانع محکم، از خروج مایعات و روغن جلوگیری خواهند کرد. با گذشت زمان و استفاده مداوم، این واشرها ممکن است دچار فرسایش، ترک خوردگی یا آسیب شوند.
عواملی مانند فشار زیاد، دمای بالا یا حتی کیفیت پایین قطعات میتوانند به این فرسودگی کمک کنند. در نتیجه، این آسیبها میتوانند باعث نشت مایع از گیربکس شده و مشکلات جدیتری برای عملکرد خودرو به وجود آورند. لوازم یدکی پاترول را به راحتی و در کمترین زمان ممکن میتوانید در سایت ماشین ران خریداری کنید.
3.پوسیدگی و خرابی کاسه نمد، علت روغن ریزی گیربکس
کاسه نمدها قطعات حیاتی در سیستم گیربکس هستند که برای جلوگیری از نشت روغن در اطراف شفتهای متحرک بهکار میروند. این اجزا معمولا از مواد خاصی ساخته میشوند که به آنها انعطاف پذیری لازم را میدهد. اما در اثر حرارت مداوم و فرسایش ناشی از استفاده طولانیمدت، این خاصیت انعطافپذیری کاهش مییابد و در نهایت منجر به نشت روغن میشود، که میتواند عملکرد صحیح گیربکس را تحت تاثیر قرار دهد.
لوازم یدکی مزدا 2 باید با کیفیت و اصل باشند تا عملکرد خودرو بهینه بماند. انتخاب قطعات مناسب برای موتور، بدنه، جلوبندی و سیستم تعلیق، تأثیر زیادی بر طول عمر و ایمنی خودرو دارد. با استفاده از قطعات استاندارد، میتوان از خرابیهای زودرس جلوگیری کرد و تجربه رانندگی بهتری داشت.
4.ضربه و آسیب، دلیل روغن ریزی گیربکس
گاهی علت روغن ریزی گیربکس ممکن است به دلیل ضربات شدید و برخوردهای فیزیکی دچار آسیبهای جدی باشد. این ضربات قادرند پوسته گیربکس را ترکدار یا اتصالات داخلی آن را شل کنند. نتیجه چنین آسیبهایی معمولا نشت مایع از سیستم است که میتواند عملکرد صحیح گیربکس را مختل کرده و به خرابیهای بیشتر منجر شود.
5.استفاده از روغن نامناسب یا بیکیفیت
استفاده از مایعات گیربکس با کیفیت پایین یا مدلهایی که با نوع خاص گیربکس سازگاری ندارند، میتواند به واشرها و درزگیرها آسیب رسانده و باعث نشت مایع شود. این موضوع نه تنها به خرابی اجزا منجر میشود، بلکه عملکرد گیربکس را نیز مختل میکند. علاوه بر این، مایعات گیربکس نادرست ممکن است در شرایط دمایی بسیار بالا یا پایین نتوانند عملکرد بهینهای داشته باشند و باعث کاهش کارایی و آسیب به سیستم شوند.
6.آسیب به شفتها و یاتاقانها
در صورت بروز خرابی در شفتها یا یاتاقانها، این قطعات ممکن است موجب لرزش یا حرکت غیرطبیعی اجزای گیربکس شوند. چنین شرایطی میتواند فشار اضافی به کاسهنمدها و درزگیرها وارد کند و در نتیجه، نشت روغن را به دنبال داشته باشد. این مشکل میتواند عملکرد گیربکس را تحت تاثیر قرار داده و به تدریج باعث آسیبهای جدیتر به سایر اجزا و کاهش کارایی سیستم شود.
7.خراب بودن پیچ تخلیه علت روغن ریزی گیربکس
در بخش پایینی محفظه گیربکس، پیچ ویژهای برای تخلیه روغن طراحی شده است. این پیچ به طور معمول برای تخلیه و تعویض روغن استفاده میشود. اما در صورتی که این پیچ خراب یا شل گردد، میتواند به عنوان یکی از دلایل اصلی نشت روغن از گیربکس عمل کند. زمانی که پیچ به درستی بسته نشود یا آسیب ببیند، روغن به آرامی از محل تخلیه خارج میشود که این موضوع میتواند باعث کاهش سطح روغن در گیربکس و اختلال در عملکرد صحیح آن شود.
8.خوردگی و فرسایش قطعات داخلی
با گذشت زمان و به دلیل تماس مداوم قطعات فلزی در گیربکس، فرسایش و ساییدگی طبیعی رخ میدهد. این فرآیند میتواند منجر به کاهش ضخامت پوسته و سایر اجزای گیربکس شود، که در نهایت باعث بروز نشتی و کاهش کارایی سیستم خواهد شد. این نوع فرسایش معمولا به طور تدریجی اتفاق میافتد و به تدریج تاثیرات منفی خود را بر عملکرد گیربکس میگذارد.
9.خرابی یا شل بودن پیچها و بستها
اتصالات پیچ و بست که اجزای مختلف گیربکس را به هم متصل میکنند؛ ممکن است به مرور زمان دچار آسیب یا شل شدن شوند. در چنین شرایطی، نقاط اتصال ضعیف میشوند و باعث میشود که روغن از این نواحی نشت کند. این مشکل میتواند دلیل روغن ریزی گیربکس باشد.
علائم روغن ریزی گیربکس ماشین
روغن ریزی گیربکس یکی از مشکلات جدی است که میتواند عملکرد سیستم انتقال قدرت خودرو را تحت تاثیر قرار دهد. این مشکل معمولا به دلیل نشت روغن از اتصالات، واشرها، یا درزگیرهای آسیب دیده ایجاد میشود. اگرچه در ابتدا ممکن است نشانههای آن قابل توجه نباشد، اما به مرور زمان میتواند به مشکلات بزرگتری منجر شود. در ادامه، به برخی از علائم رایج روغن ریزی گیربکس اشاره میکنیم که باید به آنها توجه کنید:
- تعویض سخت دنده از علائم روغن ریزی گیربکس
یکی از علائم رایج نشت مایع گیربکس، بروز مشکل در تعویض دندهها است که به صورت سخت شدن یا گیر کردن دندهها مشاهده میشود. روغن کافی در سیستم گیربکس نقش حیاتی در روان کاری چرخدندهها دارد. زمانی که مقدار این مایع کاهش مییابد، چرخدندهها به درستی حرکت نمیکنند و فرآیند تعویض دندهها با دشواری همراه میشود. این مشکل میتواند عملکرد گیربکس را تحت تاثیر قرار دهد و در صورت بیتوجهی به آن، مشکلات جدیتری به وجود آورد.
- دیدن لکه روغن زیر خودرو
یکی از نشانههای معمول نشت روغن گیربکس، دیده شدن لکههای تیره و سیاه رنگ در زیر خودرو است. این لکهها معمولا نشاندهنده نشتی از سیستم گیربکس هستند. برای شناسایی دقیق محل نشت و جلوگیری از آسیبهای بیشتر به قطعات، توصیه میشود بلافاصله به یک مکانیک ماهر مراجعه کرده و مشکل را بررسی کنید.
- بوی سوختگی
زمانی که روغن از یکی از قطعات خودرو نشت میکند، دمای آن قطعه به طور چشمگیری بالا میرود. این افزایش دما باعث میشود تا بویی شبیه به سوختگی در ناحیه کاپوت خودرو پخش شود. این بو معمولا نشانهای از اختلال در سیستم روغنکاری است که میتواند باعث آسیب به قطعات دیگر خودرو شود، بنابراین باید سریعا به رفع مشکل پرداخته شود.
- کاهش شتاب خودرو از علائم روغن ریزی گیربکس
کاهش سطح روغن در این قطعه و نشت آن میتواند تاثیر منفی زیادی بر عملکرد خودرو بگذارد. این کاهش روغن باعث میشود که قطعات نتوانند به درستی کار کنند، که در نتیجه شتاب خودرو هنگام حرکت کاهش مییابد. در صورتی که این مشکل رفع نشود، ممکن است آسیبهای جدیتری به سیستم خودرو وارد شده و کارایی آن به طور کلی کاهش یابد.
- روشن شدن چراغ هشدار گیربکس
در بسیاری از خودروها، زمانی که سطح روغن کاهش مییابد یا گیربکس با مشکل مواجه میشود، چراغ هشدار در داشبورد روشن میشود. این چراغ معمولا به عنوان علامتی برای مشکلات مختلف عمل میکند، از جمله نشت مایع یا مشکلات فنی دیگر در سیستم گیربکس که میتواند تاثیر زیادی بر عملکرد خودرو داشته باشد.
روشن شدن این چراغ باید جدی گرفته شود و برای بررسی دقیقتر و رفع مشکل، خودرو به سرعت به تعمیرکار متخصص منتقل شود. این مورد در دسته علت روغن ریزی گیربکس نیز قرار دارد.
- لرزش ماشین
اگر سطح روغن گیربکس کاهش یابد یا در صورتی که روغن به درستی در بین قطعات گیربکس توزیع نشود، اصطکاک میان قطعات افزایش مییابد. این افزایش اصطکاک میتواند در شرایط خاصی همچون حرکت در سرعتهای پایین یا هنگام تعویض دنده به وضوح محسوس باشد.
در این حالت، علاوه بر سختتر شدن عملکرد گیربکس، خودرو ممکن است لرزشهایی را تجربه کند که نه تنها راندمان خودرو را تحت تاثیر قرار میدهد، بلکه ممکن است به مرور زمان به قطعات داخلی گیربکس آسیب وارد کند. بنابراین، حفظ سطح مناسب روغن در گیربکس برای جلوگیری از چنین مشکلاتی ضروری است.
روش جلوگیری از روغن ریزی گیربکس
برای جلوگیری از نشت روغن گیربکس و حفظ عملکرد بهینه آن، نیاز است که برخی نکات مراقبتی و پیشگیرانه رعایت شوند. نشت روغن میتواند به مشکلات جدی در سیستم گیربکس منجر شود و بر عملکرد خودرو تأثیر منفی بگذارد. با انجام برخی اقدامات ساده و توجه به وضعیت گیربکس، میتوان از بروز این مشکلات جلوگیری کرد. در ادامه، روشهای موثر برای جلوگیری از روغنریزی گیربکس آورده شده است:
بررسی کاسهنمدها
کاسه نمدها به دلیل تماس مداوم با شفتهای متحرک در سیستمهای مختلف خودرو، به مرور زمان دچار فرسایش و کاهش کارایی میشوند. این قطعات نقش بسیار مهمی در جلوگیری از نشت روغن و حفظ عملکرد صحیح سیستمهای مختلف، به ویژه گیربکس، دارند.
با توجه به اینکه فرسودگی این قطعات میتواند به نشت روغن و آسیب به سایر قسمتهای خودرو منجر شود، بنابراین توصیه میشود که کاسه نمدها به صورت دورهای و منظم بررسی شوند. در صورت مشاهده هرگونه نشانه فرسودگی یا آسیب، تعویض این قطعات ضروری است تا از مشکلات جدیتر جلوگیری شده و عملکرد سیستم خودرو به بهترین شکل حفظ شود.
استفاده از روغن باکیفیت
استفاده از روغنهای با کیفیت و مطابق با استانداردهای لازم برای گیربکس، به جلوگیری از بروز مشکلات و نشتی مایع کمک میکند. انتخاب روغنهایی که مناسب نوع گیربکس شما بوده و قابلیت تحمل فشار و دمای بالا را دارند، از اهمیت ویژهای برخوردار است. این روغنها نه تنها عملکرد بهینه گیربکس را حفظ؛ بلکه از آسیبهای ناشی از فرسایش و نشت روغن نیز پیشگیری میکنند.
تعویض بهموقع روغن گیربکس
برای جلوگیری از نشت روغن گیربکس، ضروری است که مایع گیربکس به طور منظم و در زمانهای مشخص تعویض شود. هر نوع گیربکس به مایع خاص خود نیاز دارد که باید با دقت انتخاب شود. رعایت زمانبندی تعویض و استفاده از روغن مناسب باعث میشود که عملکرد گیربکس بهینه باقی بماند و از ایجاد مشکلاتی مانند نشت و خرابیهای ناشی از کمبود یا عدم تطابق مایع جلوگیری شود.
پرهیز از رانندگی ناگهانی و پرشتاب
رانندگی با شتاب زیاد و تعویض دندهها به طور ناگهانی میتواند فشار زیادی به سیستم گیربکس وارد کند. این نوع رانندگی به ویژه در شرایط نامناسب، فشار غیر طبیعی به قطعات گیربکس وارد میکند که در طولانی مدت ممکن است منجر به فرسایش و آسیب به اجزای داخلی آن شود و از دلایل روغن ریزی گیربکس به حساب آید.
در نهایت، این فشارها میتوانند موجب نشت روغن شده و عملکرد صحیح گیربکس را تحت تاثیر قرار دهند، که تعمیرات بعدی را ضروری خواهد ساخت.
بازدید دورهای گیربکس
بازدید دورهای و منظم گیربکس توسط یک تکنسین حرفهای میتواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند. در این بازرسیها، وضعیت قطعات داخلی، سطح روغن، و شرایط کاسهنمدها و واشرها بررسی میشود. در صورتی که نشانههایی از خرابی مشاهده گردد، تعمیرات مورد نیاز انجام خواهد شد تا عملکرد صحیح گیربکس حفظ شود.
رفع مشکل روغنریزی گیربکس خودرو
روغن ریزی گیربکس یکی از مشکلاتی است که در صورت نادیده گرفتن میتواند باعث آسیبهای جدی به سیستم انتقال قدرت خودرو شود. این مشکل معمولا به دلایل مختلفی رخ میدهد. برای رفع این مشکل، میتوانید مراحل زیر را انجام دهید:
- سفت کردن قطعات شل
در برخی موارد، نشتی ممکن است به علت اتصال نامناسب یا شل شدن اتصالات سیستم انتقال رخ دهد. در چنین شرایطی، لازم است بخشهای موردنظر را با دقت بررسی کنید و در صورت مشاهده هرگونه اتصال سست، آن را محکم نمایید. توجه داشته باشید که بیش از حد سفت کردن این قطعات میتواند باعث آسیب دیدگی شود، بنابراین این کار را با حساسیت و دقت کافی انجام دهید.
- تعویض واشر
اگر علت روغن ریزی گیربکس نشتی، فرسودگی واشرها باشد، میتوانید با تعویض آنها این مشکل را برطرف کنید. ابتدا باید روغن گیربکس را کاملا تخلیه کرده و سپس واشر کهنه را با یک واشر جدید جایگزین نمایید. همچنین، حتما از روغن مخصوص گیربکس که توسط شرکت سازنده توصیه شده است، استفاده کرده و میزان گشتاور موردنیاز را مطابق با دستورالعملهای فنی خودرو تنظیم کنید.
- تعویض کامل گیربکس
در شرایطی که نشتی گیربکس گسترده باشد یا آسیبهای ساختاری جدی به آن وارد شده باشد، ممکن است دیگر تعمیرات جزئی کارساز نباشند و نیاز به تعویض کامل گیربکس باشد. این راهکار اگرچه هزینه بر است، اما از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کرده و عملکرد صحیح و طولانی مدت گیربکس را تضمین میکند.
تعویض گیربکس باید توسط یک متخصص انجام شود تا تمامی قطعات به درستی نصب شده و از هماهنگی آن با سایر بخشهای خودرو اطمینان حاصل شود. همچنین، استفاده از یک گیربکس نو یا بازسازی شده با کیفیت میتواند در بهبود کارایی خودرو نقش مهمی داشته باشد.
- سرویس گیربکس
اگر نشتی روغن گیربکس جدی و پیچیده باشد، بهتر است خودرو را به یک تعمیرکار حرفهای بسپارید. کارشناسان فنی میتوانند با بررسی دقیق، مشکلات احتمالی را شناسایی و برطرف کنند. این فرایند معمولا شامل تخلیه روغن کهنه، جایگزینی فیلتر، تعویض درزگیرها و عایقهای فرسوده، و در نهایت پر کردن مجدد مخزن گیربکس با روغن استاندارد و مناسب است. این اقدامات میتوانند به جلوگیری از نشتیهای رایج و افزایش طول عمر گیربکس کمک کنند.
خطرات نشت روغن گیربکس
نشتی روغن گیربکس میتواند تاثیرات مخربی بر عملکرد خودرو داشته باشد. این مایع نه تنها برای کاهش اصطکاک میان قطعات گیربکس ضروری است، بلکه در تنظیم دمای آن نیز نقش مهمی ایفا میکند. در صورت کاهش سطح روغن، قطعات داخلی بیش از حد گرم شده و احتمال فرسودگی و آسیب به سایر بخشهای گیربکس افزایش مییابد.
این مشکل در صورت نادیده گرفتن، ممکن است منجر به خرابیهای گسترده و تحمیل هزینههای بالای تعمیر شود. علاوه بر این، نشت روغن گیربکس میتواند ایمنی رانندگی را به خطر بیندازد، زیرا اختلال در عملکرد این بخش، کنترل خودرو را دشوار کرده و احتمال بروز حوادث را افزایش میدهد.
به همین دلیل، جلوگیری از نشتی روغن گیربکس اهمیت زیادی دارد. برای کاهش خطرات ناشی از این مشکل، لازم است که وضعیت روغن و مخزن گیربکس بهطور منظم بررسی شود و هرگونه نشتی به موقع شناسایی و برطرف گردد. اقدامات پیشگیرانه و رسیدگی به موقع میتوانند از آسیبهای جدی و هزینههای سنگین جلوگیری کنند.
تشخیص روغن گیربکس از روغن موتور
تشخیص روغن گیربکس از روغن موتور با بررسی چند ویژگی ساده امکانپذیر است. اگر متوجه نشتی روغن در خودرو شدهاید، میتوانید با توجه به رنگ، بو، محل نشت، میزان چسبندگی و همچنین بررسی سطح روغن، نوع آن را تشخیص دهید.
- رنگ روغن را بررسی کنید
یکی از سادهترین راههای تشخیص، توجه به رنگ روغن است. روغن گیربکس در حالت تازه معمولا به رنگ قرمز یا صورتی دیده میشود؛ اما با گذشت زمان و استفاده مداوم، ممکن است تیرهتر شده و به رنگ قهوهای متمایل شود. در مقابل، روغن موتور در ابتدا طلایی است؛ اما به دلیل ترکیب با ذرات حاصل از احتراق، پس از مدتی سیاه یا قهوهای تیره میشود.
- بوی روغن میتواند راهنمای خوبی باشد
نوع بوی روغن نیز میتواند به شما کمک کند. روغن گیربکس معمولا بوی ملایمی دارد که کمی شیرین یا شیمیایی به نظر میرسد. اما اگر گیربکس دچار مشکل شده باشد، ممکن است بوی سوختگی بدهد. در مقابل، روغن موتور معمولا بوی تندتری دارد و در صورتی که کهنه باشد یا در تماس با بخشهای داغ موتور قرار گیرد، بوی شدیدتری پیدا میکند.
- محل نشت را بررسی کنید
نشتی روغن گیربکس معمولا در زیر جعبه دنده و اطراف محورهای خروجی یا کارتل گیربکس دیده میشود. اما اگر روغن در قسمت زیرین موتور و اطراف پیچ تخلیه، فیلتر روغن یا کارتل موتور نشت کرده باشد، احتمالا متعلق به روغن موتور است. دانستن محل دقیق نشتی میتواند به تشخیص سریعتر کمک کند.
- میزان چسبندگی و غلظت را مقایسه کنید
روغن گیربکس نسبت به روغن موتور رقیقتر و نرمتر است و در برخی مدلها کمی خاصیت چسبندگی دارد. اما روغن موتور معمولا چسبناکتر است و با گذشت زمان و کهنه شدن، غلظت بیشتری پیدا میکند. با لمس کردن مقدار کمی از روغن نشت کرده، میتوان تفاوت آنها را احساس کرد.
کلام پایانی
علت روغن ریزی گیربکس معمولا به مشکلاتی مانند فرسودگی واشرها، شل شدن اتصالات، ترک خوردگی کارتل یا خرابی درزگیرها برمیگردد. این نشتی اگر به موقع برطرف نشود، میتواند باعث کاهش سطح روغن، افزایش اصطکاک بین قطعات و در نهایت آسیب جدی به گیربکس شود.
بیتوجهی به این مشکل ممکن است هزینههای بالای تعمیرات را به همراه داشته باشد. بنابراین، برای جلوگیری از خسارتهای بیشتر، بهتر است به طور منظم سطح روغن گیربکس را بررسی کرده و در صورت مشاهده نشتی، سریعا اقدام به تعمیر یا تعویض قطعات معیوب کنید. در صورت هر گونه سوال میتوانید در پایان صفحه سایت ماشین ران کامنت بگذارید تا کارشناسان به خوبی شما عزیزان را راهنمایی کنند.
سوالات متداول
- چرا گیربکس خودرو دچار روغن ریزی میشود؟
- روغن ریزی گیربکس معمولا به دلایلی مانند فرسودگی واشرها و درزگیرها، شل شدن پیچها و اتصالات، ترک خوردگی کارتل یا خرابی کاسه نمدها رخ میدهد. همچنین، استفاده از روغن نامناسب یا بیش از حد قدیمی نیز میتواند باعث نشت روغن شود.
- آیا میتوان روغن ریزی گیربکس را بدون مراجعه به مکانیک برطرف کرد؟
- در برخی موارد، اگر نشتی جزئی باشد، میتوان با سفت کردن اتصالات یا تعویض واشرهای آسیب دیده مشکل را برطرف کرد. اما در موارد جدیتر، به ویژه اگر نشتی از قطعات داخلی گیربکس باشد، بهتر است به یک تعمیرکار حرفهای مراجعه کنید تا از آسیبهای بیشتر جلوگیری شود.
- چگونه میتوان از روغنریزی گیربکس پیشگیری کرد؟
- برای جلوگیری از نشت روغن گیربکس، توصیه میشود سطح روغن را به طور منظم بررسی نمایید. همچنین از روغن استاندارد و مناسب خودرو استفاده کنید و در سرویسهای دورهای، واشرها و درزگیرهای گیربکس را کنترل کنید. همچنین، پرهیز از رانندگی با گیربکس کم روغن میتواند از فرسودگی زودرس قطعات جلوگیری کند.