شایعترین علت صدای گیربکس، کمبود روغن در خودرو است؛ علاوه بر آن میتواند به علت خرابی یا اتمام عمر مفید گیربکس هم این اتفاق بیفتد؛ اما ساییدگی چرخ دنده و خرابی بلبرینگ، اصلیترین دلیل آسیب دیدگی گیربکس است که منجر به تولید صداهای ناهنجار میشود.
لازم به ذکر است که اکثر گیربکسهای امروزی ساختار حساسی دارند و در بیشتر مواقع صدایی مثل زوزه کشیدن میدهند؛ لذا گاها این صداها طبیعی هستند. برای حل مشکل سر و صدای گیربکس ابتدا باید علت آن را شناسایی کرد و سپس اقدامات لازم را انجام داد. در ادامه به بررسی علت صدای زوزه گیربکس و رفع این مشکل میپردازیم، لذا حتما تا ادامه متن را مطالعه بفرمایید.
علت سر و صدا گیربکس
زوزه کشیدن گیربکس اطلاعات بسیاری را در مورد این قطعه و عملکرد آن در ماشین نشان میدهد. به عنوان مثال گاها وجود صدا در گیربکس به معنای مشکل انتقال قدرت است و در این وضعیت باید گیربکس را تعمیر کرد.
شایعترین علت صدای خرخر گیربکس سایش یاتاقان، دنده و شفت است که به علت ساییدگی باعث نشتی گیربکس میشوند و در این صورت باید اقداماتی در خصوص تعویض قطعات مجاور کرد. البته دلایل بسیاری منجر به خرابی این قطعه میشود که صداهای مختلفی را مثل زوزه کشیدن، خرخر کردن، وزوز گیربکس وغیره از خود بروز میدهد و هر کدام دلیل و راه حل متفاوتی دارند.
البته در اکثر مواقع سر و صدای گیربکس به خاطر عملکرد طبیعی آن است؛ لذا اگر با نشانههای خرابی گیربکس مواجه شدید میتوانید آن را تعویض کنید. در غیر این صورت تنها به خاطر شنیدن صدا از گیربکس اقدام به تعویض یا تعمیر نکنید. پیشنهاد میشود، ابتدا علت صدای گیربکس را شناسایی کنید و سپس اقداماتی را برای آن در نظر بگیرید.
علت زوزه کشیدن گیربکس
در صورتی که خیلی ناگهانی صدای زوزه کشیدن از ماشین به گوشتان رسید و با گذشت زمان شدت آن بیشتر شد، نشان از خرابی دندانههای چرخ دنده و یا یاتاقان زدن است. احتمالا به خاطر کمبود روغن این اتفاق رخ داده است؛ زیرا اگر روغن روی چرخ دنده، غلظت خود را از دست دهد منجر به ایجاد اصطکاک روی دندانهها و خرابی آنها میشود.
توجه کنید که تعویض به موقع روغن گیربکس در افزایش طول عمر مفید چرخ دندهها اثر گذار است؛ اما ساییدگی چرخ دندهها، مسئلهای غیرقابل کنترل بوده و نمیتوان آن را کنترل کرد. با این حال مطمئن شوید از مقدار روغن استانداردی برخوردار هستند تا احتمال سایش آنها به حداقل برسد.
به منظور خرید لوازم یدکی نیسان به شما فروشگاه ماشین ران را معرفی میکنیم که بیش از یک دهه سابقه فعالیت در زمینه فروش انواع لوازم یدکی خودروهای خارجی دارد. همچنین اصالت و کیفیت قطعات را به مشتریان خود ضمانت میدهد؛ علاوه بر آن با وجود امکان ارسال به سراسر کشور، از هر کجا که باشید میتوانید محصولات مد نظر خود را خریداری کنید که در اسرع وقت به دستتان میرسد.
علت صدای خرخر گیربکس
اگر گاها با صدای غرغر یا خر خر کردن ماشین مواجه شدید، احتمالا قلتشی یا همان غلتک ماشین خراب شده و نیاز به تعویض دارد. این قطعه نسبت به آلودگی روغن گیربکس، براده آهن و کثیفی در یاتاقان حساس است. خرابی این قطعه منجر به سایش یاتاقان و در نهایت صدای غرغر گیربکس میشود.
اگر متوجه صدای غرغر کردن گیربکس شدید حتما و در اسرع وقت آن را تعمیر کنید. در غیر این صورت یاتاقان مسدود میشود و تعمیر آن هم بسیار پر هزینه است. حتی میتواند سایش چرخ دندهها را به دنبال داشته باشد که تعمیر آن نیز هزینه جداگانهای به دنبال دارد.
در فروشگاه ماشین ران انواع قطعات خودروهای خارجی، مزدا و نیسان موجود است. از این رو میتوانید برای خرید لوازم یدکی مزدا از همین فروشگاه اقدام کنید؛ چراکه یکی از خوش نامترین موسسات تامین قطعات اتومبیلها است و شعبههای بسیاری در تهران دارد.
علت وزوز گیربکس
اگر از گیربکس صدای وزوز به گوش برسد، یعنی شیفتر دنده یا دنده خراب شده و به همین خاطر در حین حرکت، صدای وزوز شنیده میشود. البته علت صدای گیربکس میتواند مربوط به خم شدن میله تعویض دنده و یا حرکت بیش از حد در سربالایی باشد. از دلایل زوزه کشیدن گیربکس میتوان به شل شدن پیچ یا جدا کننده لاستیک اشاره کرد.
شایان ذکر است که دارندگان خودرو مزدا ۳۲۳ یا دیگر خودروها میتواند هر قطعه کوچک یا بزرگ لازم برای ماشین خود را از فروشگاه ماشین ران با ضمانت کیفیت و اصالت خریداری کنند. مثلا انواعی از لوازم یدکی مزدا 323 در این فروشگاه موجود است که هم کیفیت بالایی دارند و هم از قیمت مناسبی برخوردار هستند.
علت صدای گیربکس در حالت خلاص و حرکت
یکی از اصلیترین علت صدای گیربکس، کمبود روغن است. البته سر و صدای آن در حالت خلاص به مشکلات متعددی مربوط است که میتواند مربوط به کمبود و یا خرابی ویبرهای گیربکس و یا دیگر مشکلات فنی باشد. ضمن اینکه صدای گیربگس در حالت حرکت نشان از خرابی یا سایش یاتاقان است؛ اما پیشنهاد میشود برای بررسی دقیق این مشکل آن را نزد یک متخصص حرفهای ببرید.
در فروشگاه ماشین ران انواعی از لوازم یدکی مزدا 2 موجود است و میتوانید همین حالا نسبت به خرید آن اقدام کنید. از آنجایی که ضمانت نامه اصالت و تضمین کیفیت را هم ارائه میدهند، جای هیچ نگرانی از بابت محصولات این فروشگاه وجود ندارد.
رفع زوزه کشیدن گیربکس
علت صدای گیربکس هرچه باشد، اگر در اسرع وقت به آن رسیدگی نشود، میتواند قطعات دیگر را هم تحت تاثیر قرار دهد و باعث بروز خسارتی بزرگ شود. برای از بین بردن این مشکل میتوانید راه حلهای زیر را اجرا کنید:
- مطمئن شوید که سطح مرغوب و با کیفیتی روی چرخ دندهها قرار دارد.
- چرخ دنده پلاستیکی در بار سبک و عملکرد با سرعت کم بی صدا خواهند بود.
- از مواد زرین استفاده کنید.
- چرخ دنده چدنی صدای کمتری تولید میکند و انتخاب بهتری برای جلوگیری از تولید صدا است.
- از روغن مناسب استفاده کنید و روغن کاری را به نحو احسنت انجام دهید.
به این نکته توجه داشته باشید که در اکثر خودروهای امروزه، گیربکس اتوماتیک به کار رفته که اگرچه رانندگی با آن آسان است؛ اما فناوری آن بسیار پیچیده بوده، مثلا امکان دارد به دلایلی به جزء خرابی صدا دهد؛ لذا حتما آن را چک و سپس تعمیر یا تعویض کنید؛ اما در کل علت صدا تق تق در گیربکس، کاهش روغن است که فقط در موارد معدودی نیاز به تعویض پیدا میکند.
دلایل زوزه کشیدن گیربکس اتوماتیک
یکی از صداهای آزاردهندهای که امکان دارد از گیربکس اتوماتیک شنیده شود، زوزه کشیدن است. این صدا معمولا نشانه وجود ایراد یا فرسودگی در بخشهای داخلی گیربکس هست و اگر به موقع بررسی نشود، میتواند به آسیبهای جدیتر و هزینههای سنگینتر منجر شود.
زوزه کشیدن ممکن است در شرایط مختلفی مثل هنگام حرکت، در حالت درجا یا هنگام تعویض دنده شنیده شود و هر کدام علت خاص خود را دارد. در ادامه به مهمترین دلایل این مشکل میپردازیم:
- کمبود یا کثیف بودن روغن گیربکس
وقتی روغن گیربکس کم باشد یا کیفیت خودش را از دست بدهد، دیگر نمیتواند مثل قبل قطعات را روانکاری و خنک کند. در این حالت اصطکاک بالا میرود و گیربکس شروع به زوزه کشیدن میکند. حتی ممکن است پمپ روغن بهجای روغن، هوا بکشد و صدایی شبیه زوزه ممتد ایجاد شود.
روغن کثیف یا سوخته هم خاصیت روانکاری ندارد و به مرور باعث آسیبهای جدیتر میشود.
- خرابی بلبرینگ ها و بوش ها
بلبرینگها و بوشها مثل تکیه گاه برای شفتها و چرخدندههای داخل گیربکس هستند. اگر این قطعات ساییده یا شکسته شوند، حرکت شفتها روان نخواهد بود و صدایی مثل غژ غژ یا زوزه بلند ایجاد میگردد. معمولا این صدا در سرعتهای بالاتر بیشتر شنیده میشود و اگر به آن بیتوجهی شود به قطعات دیگر هم آسیب میزند.
- فرسودگی چرخ دنده ها
چرخدندهها مهمترین قسمت انتقال نیرو در گیربکس هستند. وقتی دندانههای آنها خورده یا ساییده شود، دیگر به نرمی در هم جفت نمیشوند و در هنگام کار کردن، صدای زوزه ایجاد میکنند. این صدا معمولا زمانی واضحتر است که خودرو تحت فشار باشد.
- پمپ روغن معیوب
پمپ روغن قلب گیربکس اتوماتیک است، چون تمام سیستم هیدرولیک به آن وابسته هستند. اگر این پمپ درست کار نکند یا فرسوده شود، صدای زوزهای تولید میکند که حتی وقتی خودرو درجا روشن است هم شنیده میشود. علاوه بر صدا، فشار روغن هم کاهش پیدا میکند و این موضوع باعث میشود دندهها دیر یا بد عوض شوند.
- مشکل در مبدل گشتاور (توربین)
توربین یا مبدل گشتاور بین موتور و گیربکس قرار دارد و وظیفه دارد نیروی موتور را از طریق روغن به گیربکس منتقل کند. اگر پرههای داخلی یا یاتاقانهای آن خراب شوند، صدای زوزه یا حتی تق تق به گوش میرسد. معمولا این صدا هنگام شروع حرکت یا زمانی که دور موتور پایین است، بیشتر احساس میشود.
علت زوزه کشیدن گیربکس دستی
شنیدن صدای زوزه از گیربکس دستی معمولا راننده را نگران میکند، چون این صدا نشانهای از وجود اشکال در کارکرد گیربکس یا قطعات مرتبط با آن است. برخلاف تصور رایج که همه مشکلات را به خرابی دندهها یا بلبرینگها نسبت میدهد، دلایل متنوع دیگری هم میتوانند در بروز این صدا نقش داشته باشند.
گاهی مشکل از داخل گیربکس است و گاهی منشا آن در بخشهای جانبی خودرو قرار دارد. در ادامه به برخی از این دلایل کمتر شناخته شده میپردازیم:
لق شدن یا ترک داشتن پوسته گیربکس
پوسته گیربکس وظیفه نگهداری و پوشاندن همه قطعات داخلی را بر عهده دارد. اگر این پوسته به دلیل ضربه یا فشار دچار ترک شود یا پیچهای نگهدارنده آن به مرور زمان شل شوند، خاصیت عایق صوتی آن را از دست میدهد. در این حالت صدای داخلی که قبلا خفه میشد به شکل زوزه واضح شنیده میشود.
حتی در بعضی موارد لرزش قطعات داخل گیربکس به پوسته منتقل شده و صدایی مداوم شبیه زوزه تولید میکند.
تاب داشتن یا خم شدن شفت ها
شفتهای گیربکس وظیفه انتقال نیرو بین دندهها را دارند. اگر یکی از این شفتها بر اثر ضربه، فشار بیش از حد یا حتی خطای مونتاژ دچار تاب یا خمیدگی شود، حرکت چرخدندهها روان نخواهد بود. در این شرایط دندهها به طور کامل درگیر نمیشوند و صدای ساییدگی یا زوزه ایجاد میشود.
این مشکل معمولا با افزایش سرعت خودرو شدیدتر میشود و اگر اصلاح نشود به سرعت باعث خوردگی چرخدندهها خواهد شد.
ناهمراستایی موتور و گیربکس
موتور و گیربکس باید روی پایههای خود کاملا هم راستا باشند. اگر به هر دلیل دسته موتور یا دسته گیربکس فرسوده یا پاره شود، هم محوری این دو قطعه به هم میخورد. در چنین شرایطی فشار نامناسبی روی شفتها و چرخدندهها وارد میشود و این فشار به شکل زوزه یا لرزش غیرعادی به گوش میرسد.
بسیاری از رانندگان این صدا را به خرابی خود گیربکس نسبت میدهند؛ در حالی که ممکن است تنها با تعویض یک دسته موتور مشکل برطرف شود.
استفاده از روغن نامناسب
روغن گیربکس دستی باید دقیقا طبق استاندارد خودرو انتخاب شود. اگر روغن بیش از حد غلیظ باشد به خوبی بین دندهها نفوذ نمیکند و باعث اصطکاک و صدای زوزه میشود. اگر بیش از حد رقیق باشد هم نمیتواند لایه محافظ کافی بین قطعات ایجاد کند و باز هم صدا و ساییدگی به وجود میآید.
گاهی رانندگان از روغن موتور یا روغن نامناسب دیگر به جای روغن گیربکس استفاده میکنند که این کار به شدت به گیربکس آسیب میزند و زوزه یکی از اولین نشانههای آن است.
چرا گیربکس زوزه میکشد؟
زوزه کشیدن گیربکس یکی از صداهای نگرانکنندهای است که رانندگان ممکن است تجربه کنند. این صدا معمولا نشانهای از وجود مشکل در قطعات داخلی گیربکس یا اجزای مرتبط با آن است، اما همیشه به معنای خراب شدن کامل گیربکس نیست. گیربکس از چرخدندهها، شفتها، بلبرینگها و در گیربکس اتوماتیک از سیستم هیدرولیک و مبدل گشتاور تشکیل شده است.
وقتی یکی از این قطعات دچار فرسودگی شود یا روانکاری کافی نداشته باشد یا در جای خود درست قرار نگرفته باشد، اصطکاک و درگیری ناقص بین قطعات ایجاد میشود. همین عامل باعث تولید صدایی شبیه زوزه میشود. علاوه بر قطعات داخلی، بعضی عوامل جانبی هم میتوانند منجر به زوزه کشیدن گیربکس شوند.
برای مثال خرابی پلوسها، مشکلات سیستم کلاچ، شل شدن دسته موتور یا استفاده از روغن نامناسب میتوانند باعث شنیده شدن صدای زوزه شوند.
چرا گیربکس هنگام تغییر دنده صدای زوزه می دهد؟
هنگامی که گیربکس خودرو هنگام تعویض دنده صدای زوزه میدهد، این صدا معمولا هشداری است که نشان میدهد برخی اجزای داخلی گیربکس به درستی کار نمیکنند. گیربکس مجموعهای از چرخدندهها، بلبرینگها و شفتها است که باید روان و هماهنگ با هم حرکت کنند.
هر گونه مشکل در روغن، چرخدندهها یا سیستم کلاچ میتواند باعث شود هنگام درگیر شدن دندهها صدای زوزه یا هوی بلند شنیده شود. اگر این صدا را نادیده بگیریم، ممکن است مشکلات جدیتر و هزینهبرتری ایجاد شود.
مشکل در سیستم کلاچ یا تعویض دنده
کلاچ وظیفه دارد هنگام تعویض دنده اتصال بین موتور و گیربکس را قطع و دوباره وصل کند. اگر کلاچ به طور کامل آزاد نشود یا اهرم تعویض دنده تنظیم نباشد، دندهها به درستی درگیر نمیشوند. نتیجه این است که هنگام تعویض دنده صدای زوزه شنیده میشود و ممکن است تعویض دنده سخت شود. مشکل کلاچ معمولا در خودروهای با کارکرد بالا بیشتر رخ میدهد.
بلبرینگ ها یا یاتاقان های خراب
بلبرینگها و یاتاقانها باعث میشوند شفتها و چرخدندهها در جای خود قرار داشته باشند و با کمترین اصطکاک حرکت کنند. وقتی بلبرینگها فرسوده یا آسیب ببینند، دندهها دقیقا در جای خود نمیایستند و هنگام حرکت صدای زوزه یا هوی ایجاد میشود. این مشکل ممکن است همراه با لرزش گیربکس و تغییر شدت صدا با دور موتور یا دنده باشد.
گیربکس های قدیمی یا فرسوده
با گذشت زمان و کارکرد طولانی خودرو، اجزای داخلی گیربکس از جمله چرخدندهها، بلبرینگها و شفتها فرسوده میشوند. فرسودگی باعث میشود دندهها به خوبی درگیر نشوند و صدای زوزه تولید شود. در این موارد ممکن است تعمیر ساده کافی نباشد و نیاز به بازسازی کامل یا حتی تعویض گیربکس باشد.
تفاوت زوزه کشیدن گیربگس و دیفرانسل
گاهی اوقات هنگام رانندگی، صدای زوزه یا وزوزی از خودرو به گوش میرسد. این صدا میتواند از بخشهای مختلف خودرو مانند گیربکس یا دیفرانسیل باشد. تشخیص اینکه منبع صدا کجاست، کمک میکند تا سریعتر مشکل را پیدا کرده و از آسیبهای جدیتر جلوگیری کنیم. در ادامه چند تفاوت مهم بین زوزه کشیدن گیربکس و دیفرانسیل را بررسی میکنیم:
- محل صدا و منبع آن
زوزه کشیدن گیربکس معمولا از داخل خود جعبه دنده شنیده میشود و مربوط به دندهها یا یاتاقانهای داخل گیربکس است. اما زوزه کشیدن دیفرانسیل از محور عقب یا جلوی خودرو به گوش میرسد و مرتبط با چرخدندههای مخروطی یا کرانویل دیفرانسیل است.
- نوع صدا
صدای زوزه گیربکس بیشتر یکنواخت است و با تعویض دنده تغییر میکند. مثلا ممکن است در دنده عقب یا دندههای سبک و سنگین صدا متفاوت باشد. در حالی که صدای زوزه دیفرانسیل شبیه وزوز یا خرناس است و معمولا با سرعت خودرو تغییر میکند.
- زمان وقوع مشکل
زوزه گیربکس معمولا هنگام تعویض دنده یا فشار آوردن روی کلاچ رخ میدهد، اما زوزه دیفرانسیل حتی هنگام حرکت خودرو در دنده ثابت یا حتی در حالت خلاص هم شنیده میشود.
تفاوت بین صدای طبیعی و صدای غیرطبیعی گیربکس
هنگام رانندگی، صدای گیربکس یکی از نشانههای مهم سلامت خودرو است. صدای طبیعی گیربکس معمولاً نرم و هماهنگ با موتور است و هیچ مشکلی در عملکرد خودرو ایجاد نمیکند. اما اگر صدای زوزه، خرناس یا ساییده شدن شنیده شود، این میتواند علامت وجود مشکل داخلی در گیربکس باشد.
.در ادامه چند تفاوت اصلی بین صدای طبیعی و غیرطبیعی گیربکس را بررسی میکنیم.
زمان وقوع صدا
صدای طبیعی گیربکس معمولا فقط هنگام تعویض دنده یا حرکت خودرو کمی شنیده میشود و بعد از آن ناپدید میشود. اما صدای غیرطبیعی ممکن است در هر زمان، حتی وقتی خودرو در حالت خلاص است یا فشار کمی روی کلاچ وارد میکنید به گوش برسد.
نوع صدا
صدای طبیعی نرم و هماهنگ با موتور است و هیچ لرزش یا خرناسی همراه ندارد. در مقابل، صدای غیرطبیعی شامل زوزه، خرناس یا ساییده شدن است که نشاندهنده مشکل داخلی گیربکس میباشد.
تشدید صدا
صدای طبیعی با گرم شدن خودرو یا تغییر سرعت معمولا تغییر محسوسی نمیکند و ثابت است. اما صدای غیرطبیعی با فشار دادن کلاچ، تعویض دنده یا بارگذاری خودرو تشدید شده و واضحتر میشود.
ویژگی |
صدای طبیعی |
صدای غیر طبیعی |
زمان صدا |
فقط هنگام تعویض یا شروع حرکت |
در هر زمان، حتی خلاص یا کلاچ |
نوع صدا |
نرم و یکنواخت |
زوزه، خرناس، ساییده شدن |
تشدید صدا |
ثابت و بدون تغییر محسوس |
با کلاچ، دنده یا بار بیشتر میشود. |
نکات افزایش عمر گیربکس
گیربکس یکی از حساسترین و حیاتیترین قطعات خودرو است که نقش مهمی در انتقال نیرو از موتور به چرخها دارد. نگهداری درست از گیربکس باعث افزایش عمر آن، کاهش خرابی و صرفهجویی در هزینههای تعمیر میشود. با رعایت چند نکته ساده میتوان عمر گیربکس را به طور چشمگیری افزایش داد. نکات افزایش عمر گیربکس عبارتند از:
- تعویض به موقع روغن گیربکس
- استفاده درست از کلاچ
- تعویض دنده نرم و آرام
- عدم بارگذاری بیش از حد خودرو
- بررسی و نگهداری سیستم خنککننده
- رعایت سرعت و دور موتور مناسب
نکات و روش نگهداری صحیح از گیربکس
نکات بسیاری وجود دارد که در نگهداری از این محصول باید به آن توجه شود که اصلیترین نکات نگهداری گیربکس شامل موارد زیر است:
- به صورت دورهای قطعات حساس و ظریف را چک کنید و در صورت لزوم به انجام سرویس دورهای بپردازید.
- نسبت به روغن گیربکس حواس جمع باشید و به موقع آن را تعویض کنید که سلامت سیستم فیلتر آن هم از اهمیت بالایی برخوردار است.
- سیستم خنک کننده خودرو را چک کنید.
- هرگز به صورت ناگهانی شتاب نگیرید؛ زیرا به گیربکس آسیب جدی وارد میشود.
- اگر در ترافیک هستید، خودرو را در حالت خلاص قرار دهید.
- خودرو اتومات توان یدک کشی را ندارد، پس به این نکته توجه کنید.
سخن پایانی
علت صدای گیربکس میتواند مربوط به خرابی قطعات مجاور باشد. پس به سلامت و عملکرد قطعاتی مثل یاتاقان و چرخ دنده نیز توجه کنید. همچنین از روغن مرغوب و مناسب خودرو خود استفاده کنید تا در عملکرد روان کاری چرخ دنده مشکلی پیش نیاید.
میتوانید این محصول را از فروشگاه ماشین ران تهیه کنید. همچنین نظرات و سوالات خود را در بخش کامنتها برای کارشناسان ما به اشتراک بگذارید.
سوالات متداول
- گیربکسها چه زمانی نیاز به تعویض دارند؟
- در صورتی که تعویض دنده با مشکل مواجه شود، یعنی احتمالا خرابی در گیربکس به وجود آمده و نیاز به تعویض دارد.
- نشانه های خرابی گیربکس چیست؟
- یکی از نشانههای خرابی گیربکس، شنیدن صداهای غیر عادی در هنگام حرکت است.
- علت صدای گیربکس چیست؟
- علت اصلی آن سایش یاتاقان، دنده و شفت است. البته کمبود روغن شایعترین علت این مشکل است.